Ελληνόφωνα χωριά, Νότια Ιταλία | 28η Οκτωβρίου

Συγκέντρωση στο αεροδρόμιο Μακεδονία για την πτήση μας για το Μπάρι, ένας περίπατος στην Παλιά Πόλη είναι ο ιδανικότερος τρόπος για να ξεκινήσει η μέρα μας. Παραδοσιακά σπίτια με μεγάλες πόρτες διάπλατα ανοιχτές, πολύχρωμες αυλές, μπαλκόνια με σεντόνια να ανεμίζουν. Όλα συνθέτουν ένα κινηματογραφικό σκηνικό σε σταματημένο χρόνο. Υπάρχουν αμέτρητα, γραφικά σοκάκια ,αλλά και εντυπωσιακά μνημεία με σπουδαία ιστορία. Το Κάστρο του Μπάρι για παράδειγμα, το οποίο χτίστηκε το 1131 αλλά και η επιβλητική και πλέον ινστραγκραμική Βασιλική του Αγίου Νικολάου, συνιστούν απαραίτητες στάσεις. Στη συνέχεια θα κατευθυνθούμε στο Αλμπερομπέλο, μία πόλη σαν να ξεπήδησε από παραμύθι. Αυτό που κάνει τόσο ξεχωριστή αυτή τη μεσαιωνική πόλη με τόσο πρωτότυπη αρχιτεκτονική της και συγκεκριμένα στα κατάλευκα σπίτια με τους κωνικούς, γκρίζους τρούλους, τόσο ασυνήθιστα και θεαματικά που δίνουν την εντύπωση ενός καλοστημένου κινηματογραφικού σκηνικού. Κι είναι αυτός ακριβώς ο λόγος που όλο και περισσότεροι επισκέπτες ανακαλύπτουν ενθουσιασμένοι το γραφικό Αλμπερομπέλο. Η διατήρησή τους και το γεγονός ότι ολόκληρες συνοικίες της πόλης απαρτίζονται από σειρές συνεχόμενων τέτοιων σπιτιών, που αντανακλούν το αστραφτερό μεσογειακό φως και εντυπωσιάζουν με τις κωνικές τους στέγες, προσδίδουν στο Αλμπερομπέλο τη μοναδική του ταυτότητα και κάνουν την περιήγηση στις όμορφες γειτονιές του, μια εμπειρία μαγική. Τα πανέμορφα αυτά μέρη θα συνεχιστούν, καθώς επόμενη μας στάση θα είναι το Οστούνι, η λευκή πόλη με άρωμα Ελλάδας. Διάσημη σε όλο τον κόσμο για το αδιαμφισβήτητο εκθαμβωτικό λευκό χρώμα του χωριού.

Η ονομασία λοιπόν “Λευκή Πόλη” επικράτησε λόγω των ασβεστωμένων κτιρίων και των τειχών της που δίνουν μια πολύ εξωτική αίσθηση, περισσότερο ελληνική και μεσαιωνική, παρά ιταλική. Πρόκειται για μια ακρόπολη χτισμένη στην κορυφή ενός λόφου. Θεωρείται το αρχιτεκτονικό στολίδι της νότιας Ιταλίας, αποτελούμενη από μια σειρά από επίπεδα, σκάλες, μικρούς δρόμους, σοκάκια, και καμάρες. Μεσαιωνικές επιρροές θα βρείτε σε κάθε γωνιά, σε κάθε θέα προς τη θάλασσα, στην πύλη ενός παλατιού, στους τοίχους ενός μοναστηριού, στο μπροστινό μέρος μιας εκκλησίας, καθώς και στα πολυάριθμα αριστοκρατικά ανάκτορα που κάποτε ανήκαν σε οικογένειες ευγενών. Θα θαυμάσουμε από κοντά τα σπίτια και τους μικρούς κήπους, θα περιηγηθούμε στον λαβύρινθο από σοκάκια, σκάλες και καμάρες, θα επισκεφτούμε το Καθεδρικό ναό,την εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, τον οβελίσκο του άγιου Ορόντιου (Σαν Ορόνζο) – προστάτη της πόλης – και φυσικά θα χαθείτε στην πανοραμική θέα της γύρω περιοχής με φόντο την Αδριατική. Άφιξη και διαμονή στο Λέτσε.

Αφού απολαύσουμε το πρωινό μας στο ξενοδοχείο, η βόλτα μας θα ξεκινήσει από το ιστορικό κέντρο. Πρόκειται για μία πόλη τόσο μοναδική και πλούσια σε αρχιτεκτονικούς και καλλιτεχνικούς θησαυρούς, ένα ατόφιο μπαρόκ διαμάντι που όμοιό του δεν υπάρχει σε ολόκληρη την Ιταλία. Θα ανακαλύψουμε το Centro storico με τα πόδια, περιδιαβαίνοντας τα αρχαία δρομάκια που περιβάλουν τις θεαματικές πλατείες και τις εντυπωσιακές εκκλησίες. Στο κλίμα της εκθαμβωτικής πόλης σας βάζει ήδη η είσοδος σ΄αυτή μέσω της θριαμβικής αψιδωτής πύλης Porta Napoli, που χτίστηκε το 1548. Η μνημειώδης πύλη οδηγεί κατευθείαν στο ιστορικό κέντρο. Πρόκειται για μια από ωραιότερες ιταλικές πλατείες, που απλώνεται σε εντυπωσιακό μέγεθος και το βράδυ μετατρέπεται σε μαγευτικό σκηνικό με τον απαλό φωτισμό να αναδυκνύει το ζεστό, χρυσαφένιο χρώμα και τις πλούσιες γραμμές των κτηρίων. Η εκτεταμένη αίσθηση και η θεατρικότητα της πλατείας εντείνεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι είναι κλειστή από τις τρεις πλευρές της, ενώ σε έντονη αντίθεση έρχεται το πλέγμα των στενών δρόμων που την περιβάλλουν προς κάθε κατεύθυνση. Εδώ δεσπόζει ο Καθεδρικός Santa Maria Assunta, με το ασυνήθιστο σχέδιο των δύο προσόψεων, η μία αντικρύζει την πλατεία και η άλλη κοιτάζει δυτικά και όπως φαίνεται από το πλήθος των αγαλμάτων, τους κίονες και τα πληθωρικά ανάγλυφα της πρόσοψης. Στη συνέχεια θα κατευθυνθούμε προς την Καλλίπολη, Οι ρίζες της Καλλίπολης ανάγονται στην αρχαιότητα Magna Graecia όταν η Καλλίπολη ήταν μέρος της. Ίχνη ελληνικής καταγωγής φαίνονται ή μάλλον ακούγονται στην πόλη μέχρι σήμερα. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς, αλλά παρόλο που έχουν περάσει πάνω από 2500 χρόνια, οι κάτοικοι της πόλης εξακολουθούν να επικοινωνούν συνήθως σε μια διάλεκτο της ελληνικής, που ονομάζεται Γκρίκο.

Επιπλέον, η διάλεκτος Γκρίκο και τα νέα ελληνικά διατηρούν έναν ήχο που τα κάνει εν μέρει αμοιβαία κατανοητά. Η Gallipoli αποτελείται από δύο μέρη, τo σύγχρονo, που περιλαμβάνει όλα τα νεότερα κτήρια και την παλιά πόλη, η οποία βρίσκεται πάνω σ’ ένα ασβεστολιθικό νησί, που συνδέεται με την ηπειρωτική χώρα με μια γέφυρα κατασκευασμένη τον 16ο αιώνα. Επόμενος σταθμός μας ο Τάραντας, μια από τις σπουδαιότερες πόλεις της αρχαιότητας αλλά και μέχρι σήμερα. Ο Στράβωνας περιγράφει το λιμάνι του ως σπουδαίο με αναφορές στο παρελθόν του αλλά και στα σημαντικά αγάλματα και τους ναούς του, όπως αυτόν του Ποσειδώνα. Αναφέρεται επίσης ως μία πόλη που ξεχώριζε για τον πλούτο της, ενώ οι κάτοικοί της πολέμησαν εναντίον κάθε επίδοξου κατακτητή με ιδιαίτερο σθένος. Η περίφημη κινητή γέφυρα αλλά και το μεσαιωνικό κάστρο αναμφίβολα θα μας εντυπωσιάσουν. Το βέβαιο είναι πως σε όποια γωνιά του κι αν βρεθείς, ακούς την Ιστορία να σου ψιθυρίζει τα μυστικά της.

Η περιοχή νότια του Λέτσε είναι μια μεγάλη περιοχή στην οποία επιβίωσε η γκραικάνικη γλώσσα, γνωστή ως Γκρέσια Σαλεντίνα. Συνεχίζουμε, λοιπόν, για την καρδιά της. «Kalos irtate» στα ελληνόφωνα χωριά αναφέρει η πινακίδα στην πόλη Καλημέρα (πνευματική πρωτεύουσα, 7.500 πληθυσμό). Θα περπατήσουμε στην Καλημέρα όπου θα δούμε το δώρο της Ελλάδας στην πλατεία της και στο Στερνιάτα, το πιο ζωντανό χωριό της περιοχής, έχει πλούσια πολιτιστική και πνευματική παράδοση. Υπήρξε κέντρο αντιγραφής χειρογράφων και διάδοσης της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης. Εδώ ζουν 2.500 κάτοικοι κι όλοι οι ηλικιωμένοι μιλούν ακόμη τα γκρίκο.Το διαπιστώνουμε στη σύντομη περιήγησή μας. Ο κεντρικός δρόμος που διασχίζει το ιστορικό κέντρο της Στερνατία ονομάζεται Via platea (οδός πλατείας), αλλά και άλλοι δρόμοι και τοπωνύμια φέρουν ελληνικά ονόματα, Via pano (οδός Πάνω), Via litharia (οδός Λιθάρια) ή Παλέα αμπέλια, αμπέλια Καμένα, πόρτα φιλίας ή η πόρτα του Φιλία, όπως είχε επικρατήσει παλιότερα.

Στη συνέχεια σειρά έχει το παραθαλάσσιο Οτράντο, δηλαδή η αρχαία Υδρούσα. Άλλο ένα σημαντικό λιμάνι της Ιταλίας και το ανατολικότερο σημείο της, αφού απέχει μόλις μερικά χιλιόμετρα από τους δικούς μας Οθωνούς. Ιδρύθηκε από τους Κρήτες και το όνομά της οφείλεται στον ποταμό Υδρία. Από τα πιο γνωστά αξιοθέατά του είναι η Παναγία των Μαρτύρων. Θα ανακαλύψουμε μια πόλη που μιλάει για την Ανατολή αλλά με τις ρίζες της γερά στη φτέρνα της Ιταλίας και όταν θα σας καλωσορίσουν στα πανίσχυρα τείχη της αρχαίας πόλης ή όταν θα βρεθείτε μπροστά στο μνημειώδες μωσαϊκό του καθεδρικού ναού που θεωρείται ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη.

Μετά από ένα πλούσιο πρωινό,σας προτείνουμε να μας ακολουθήσετε στην Ματέρα, μια παράξενη πόλη με μεγαλειώδη ιστορία. Η παλιά της πόλη είναι διάσημη για τα περίφημα «Σάσσι ντι Ματέρα» (τις «πέτρες-σπηλιές» της Ματέρα), ένα πολύπλοκο σύμπλεγμα σπιτιών-σπηλαίων, χάρη στα οποία μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένας από τους παλιότερους τρωγλοδυτικούς οικισμούς στον κόσμο. Η ιστορία των «Σάσσι» της Ματέρα πηγαίνει πολύ βαθιά στο παρελθόν, ίσαμε την Παλαιολιθική εποχή (10η χιλιετία π.Χ.), καθώς έχει διατυπωθεί η άποψη ότι κατοικήθηκαν από τους πρώτους ανθρώπους που έζησαν στην Ιταλία! Αν ισχύει αυτή η θεωρία, η Ματέρα μπορεί να συμπεριληφθεί στους αρχαιότερους οικισμούς με συνεχόμενη κατοίκηση στον κόσμο!

Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα 3.000 τελευταία χρόνια κατοικείται χωρίς διακοπή. Η παλιά πόλη και το Πάρκο των Ναών της Ματέρα ανακηρύχθηκαν μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO, ως «το πιο εξαιρετικό και ανέπαφο παράδειγμα τρωγλοδυτικού οικισμού στην περιοχή της Μεσογείου, απόλυτα προσαρμοσμένο στο έδαφος και το οικοσύστημά του, ή να αξιοποιήσετε την ελεύθερη μέρα στο Λέτσε όπως επιθυμείτε με ατελείωτες βόλτες και φαγητό.

Αφού απολαύσουμε το πρωινό και κάνουμε check-out θα κατευθυνθούμε προς το Πολινιάνο α Μάρε. Μια πανέμορφη μικρή πόλη στη Νότια Ιταλία που βρέχεται από τα σμαραγδένια νερά της Αδριατικής Θάλασσας. Το ιστορικό του κέντρο είναι σκαρφαλωμένο σε ψηλούς βράχους που στέκονται υποβλητικοί πάνω από τη μαγευτική παραλία της πόλης, είναι χτισμένη στο πιο ψηλό σημείο ενός βράχου και γι’αυτό το λόγο προσφέρει απεριόριστη θέα στην Αδριατική Θάλασσα που απλώνεται μπροστά για να χαθεί στο γαλάζιο ορίζοντα που νοερά αγγίζει τις ακτές της Ελλάδας. Μια βόλτα στους δρόμους της Παλιάς Πόλης αρκεί για να καταλάβετε ότι το Πολινιάνο α Μάρε είναι μια πόλη διαφορετική από τις άλλες.

Τοίχοι, πόρτες, σκαλοπάτια και τηλεφωνικά κουτιά έχουν μετατραπεί σε σελίδες πάνω στις οποίες έχουν γραφτεί στίχοι ποιητών τόσο πασίγνωστων όσο και λιγότερο διάσημων. Μπορεί όλα τα ποιήματα να είναι γραμμένα στα Ιταλικά αλλά δεν χρειάζεται κανείς να μιλάει τη γλώσσα για να καταλάβει την αγάπη που ξεχειλίζει από τους στίχους και καλύπτει σαν πέπλο τη μικρή παραλιακή πόλη. Στη συνέχεια θα επιβιβαστούμε στο λεωφορείο για την μεταφορά μας στο αεροδρόμιο του Μπάρι για την πτήση επιστροφής!